Hij begint van alles, maar maakt niets af!! 10 tips hoe je hem kunt helpen

werk in uitvoeringHet is een veelgehoorde klacht van partners van mensen met ADHD. En het klopt. Ik hoor het vaak in mijn praktijk.

Je herkent het vast wel: Met opeengeklemde kaken en gebalde vuisten vraag je je partner wanneer hij denkt de zolder af te maken. Het antwoord is steevast: ik denk dat ik daar dit weekend maar eens mee begin. ‘Natuurlijk’, denk je moedeloos, ‘Het zal wel’. Tegen de tijd dat het weekend is, heeft hij alweer zoveel andere klusjes bedacht dat de zolder is vergeten. Vol goede moed begint hij aan zijn nieuwe projecten. Soms herinner je hem fijntjes aan de onafgemaakte zolder. De nieuwe klussen hebben in zijn ogen echter prioriteit. Maar je weet het eigenlijk al, deze projecten zullen hetzelfde lot ondergaan als de zolder; ze komen nooit af.

Je hebt hem om begrip gevraagd, er ruzie om gemaakt, erom gevochten, er is met echtscheiding gedreigd, alles om hem maar zover te krijgen om dingen af te maken. Niets hielp. Je vertrouwen in hem is tot onder het nulpunt gedaald,  je voelt je afgestompt en lamgeslagen. Je bent er klaar mee, het is kiezen of delen: hij eruit of jij eruit!

Gelukkig is er nog een derde oplossing: Je kunt hem helpen!

 

Het is namelijk geen onwil. Zijn projecten drukken op hem waarschijnlijk net zo zwaar als op jou. Jouw boosheid helpt hem niet. Hij voelt zich daardoor alleen maar meer onder druk gezet, zijn onmacht zal daardoor groeien en hij zal continu het gevoel hebben jou tekort te schieten.

Het is onvermogen. Hij heeft geen overzicht. Er drukken zoveel dingen op hem, dat hij niet meer weet waar hij moet beginnen. En door zijn altijd drukke en creatieve geest, blijft de berg met projecten maar groeien, zonder dat er ooit iets afkomt.

Mijn partner en ik hebben samen die berg afgebroken. Met kleine stapjes. Grote projecten werden verdeeld in kleinere klusjes. Taken die hij in korte tijd kan afronden, waar hij dan direct voldoening van heeft. In de weekenden worden de wat grotere klussen aangepakt en in vakanties de echt grote klussen. En alles wordt ingepland. Het is lastig voor hem om een realistische planning te maken, omdat hij vaak niet goed in kan schatten hoeveel tijd bepaalde taken in beslag nemen. Het gevolg is dat zijn to do-lijstjes veel te vol stonden. Door samen de taken in te plannen ontstaan er haalbare doelen en subdoelen en houden we ook nog tijd over voor ons gezin.

Hoe kun jij je partner helpen de taken af te ronden?

  1. Breng structuur aan in de taken die er liggen. Inventariseer de taken. Welke taken drukken het zwaarst? Welke taken zijn het belangrijkst? Stel prioriteiten. Je partner zal waarschijnlijk meer prioriteit willen geven aan de klusjes die hem het minste moeite en/of denkwerk kosten, dan aan klusjes die hij vervelend vind. Door samen de prioriteiten te stellen voorkom je dat de ‘lastige’ klussen blijven liggen.
  2.  Breng grote projecten terug tot kleinere klusjes. Het schilderen van een trap wordt door iemand met ADHD vaak gezien als een enorm project, waar hij enorm tegenaan hikt om eraan te beginnen. Door dit project op te delen in kleinere taken, afplakken, schuren, gronden, lakken, etc. breek je die onneembare berg af in overzichtelijke porties, waardoor het ineens helemaal niet zo’n groot project meer lijkt te zijn.
  3.  Maak samen per dag to do-lijstjes met maximaal 6 taken erop. Al deze taken móeten afgerond worden. Zet alles erop, gote taken en kleinere, en ook: mee naar de voetbalwedstrijd van je kind, hardlopen of bij de familie op visite. Maak ieder een eigen lijstje. Het kan erg motiverend werken als je ziet dat er dingen van het lijstje verdwijnen. Maak het visueel door af te strepen welke taken afgerond zijn. Bespreek de lijstjes om te checken of ze realistisch en haalbaar zijn.
  4.  Plan taken in, per dag, per week, per maand. Maakt niet uit. Het belangrijkste is dat ze ingepland staan.
  5.  Betrek je partner bij het plannen! Je partner is volwassen en heeft recht op inspraak.
  6.  Houd elkaar aan de planning. Geef elkaar feedback. Goede feedback geven is niet altijd gemakkelijk. Er zijn een paar richtlijnen waar je je aan kunt houden:
    • Noem eerst iets positiefs dat verband houdt met de planning
    • Beschrijf concreet en specifiek gedrag wat je zelf hebt gezien of gehoord
    • Spreek vanuit jezelf (ik-boodschap)
    • Vermijd het woord maar. Zeg bijvoorbeeld niet: Ik vind het fijn dat je je aan de planning hebt gehouden, maar je bent vergeten je spullen op te ruimen. Zeg in plaats daarvan liever: Ik vind het fijn dat je je aan de planning hebt gehouden. Ruim je je spullen nog even op?
    • Vertel wat het effect hiervan op jou is. Bijvoorbeeld: ik word erg onrustig als het huis niet opgeruimd is.
    • Bedenk samen oplossingen en achtergronden.
  7.  Wees erop voorbereid dat de ADHD-partner naast zijn ‘gewone’ taken nog extra taken gaat doen, omdat hij zo lekker bezig is. Stel kort en vriendelijk vast dat dat niet volgens de afspraak is. Nieuwe dingen komen op de grote takenlijst en worden opnieuw ingepland. Zo voorkom je dat je partner aan het einde van de dag moe en opgebrand is.
  8.  Plan ook ontspanning in. Die is nodig om weer op te laden en is dus net zo belangrijk als het doen van de verplichte klussen.
  9.  De creatieve geest van iemand met ADHD kan werkelijk de gekste, leukste en waanzinnigste projecten bedenken, die niet altijd even reëel zijn. Door de plannen te evalueren landen ze vaak weer een beetje op aarde, waardoor ze inzien dat het misschien toch niet zo’n heel goed idee was. Bespreek: Hoe belangrijk zijn ze? Hoeveel tijd en energie gaat erin zitten, wat levert het op, etc.
  10.  Geef veel en direct complimenten. Uit onderzoek is gebleken dat bij mensen met ADHD het biologische effect van een beloning in de hersenen sneller uitdooft dan bij mensen zonder ADHD. Ze hebben daarom vaker een directe beloning nodig om dezelfde biologische reactie teweeg te brengen die leidt tot motivatie.

Deze 10 tips zijn een goede leidraad om het leven van jou en je partner te structureren. Hou er rekening mee dat het nooit helemaal vanzelf zal gaan en dat het dus altijd een punt van aandacht zal blijven. Aan de andere kant voorkomt het volgen van deze tips veel frustratie.

Heb je nog meer tips? Wil je ze dan delen in het onderstaande commentaarveld? Ik lees ze graag!!

Hartelijke groet, Barbara