Help…ik mis de verbinding met mijn ADHD-partner!

Wat ik vaak hoor in mijn praktijk is dat mensen de emotionele verbinding met hun partner met ADHD missen.
Om hier verder op in te gaan is het belangrijk om uit te leggen wat emotionele verbinding nu eigenlijk is.

Hechting

Aan de basis van romatische liefdesrelaties staat ‘hechting’. Hechting is de emotionele verbinding tussen mensen. Alle mensen hebben een diepe behoefte aan nabijheid en verbinding. Een goede hechtingsrelatie creëert een veilige basis, en die hebben mensen bijvoorbeeld nodig om de buitenwereld in te durven stappen.

In eerste instantie is de moeder degene bij wie je je veilig voelt en door wie je omarmd wordt. Wanneer de behoefte aan een veilige hechting in de eerste vier jaar van ons leven wordt vervuld, dan zijn we in belangrijke mate beschermd tegen stress. De hechtingsrelatie tussen moeder en kind is het prototype voor onze volwassen liefdesrelaties. Daarin moet sprake zijn van gelijkwaardigheid, wederkeringheid en emotionele afhankelijkheid van beide partners.

Liefde is een emotionele band, een hechtingsrelatie, die cruciaal is om te overleven en bovendien de belangrijkste drijfveer in ons leven. Een veilige hechtingsrelatie begint met de vraag: ‘Ben jij er voor mij?’

De ADHD-relatie

Wanneer er sprake is van een relatie waarin een van de partners ADHD heeft, zie je vaak gebeuren dat de partners steeds verder van elkaar wegdrijven en de emotionele verbinding verliezen. Waar je in het begin van de relatie verliefd op werd –de spontaniteit en creativiteit, de tomeloze energie en de impulsiviteit – zijn in een later stadium van de relatie vaak de oorzaak van de problemen.

Een van de belangrijkste problemen is het missen van een gelijkwaardige partner. Iemand die zijn deel van de verantwoordelijkheden neemt in het reilen en zeilen in en rond huis. Iemand met wie je kan praten en die naar je luistert. Iemand die weet wat jij denkt en voelt en daar rekening mee houdt. Je mist aandacht en waardering, wat naast de fysiologische behoeften (eten, drinken, slapen en seks) en de behoefte aan veiligheid, primaire levensbehoeften zijn.

Leer de patronen herkennen en doorbreek ze

Wanneer een partner niet kan voldoen aan deze behoeften kan dat de ander zich eenzaam voelen en in een sociaal isolement raken. Deze – meestal de vrouw- zal de verbinding opnieuw zoeken en begint te duwen en te trekken aan de ander – vaak de man. Dit komt voort uit het ontbreken van een veilige en hechte verbinding, maar die woorden kunnen mensen er zelf vaak niet aan geven. Dus gaan ze klagen, ruziemaken over geld, over de kinderen, over te laat komen.

Deze discussies kunnen hoog oplopen als daarachter de overtuiging ligt: ik ben niet belangrijk voor je, anders zou je wel…. De ander voelt zich bekritiseerd en trekt zich terug. De boze partner wordt daardoor nog bozer. Er vormt zich een patroon, waarbij de een aanvalt en de ander zich terugtrekt. Een destructief patroon, omdat er door beide partners geen oog meer is voor de verlangens van de ander. De relatie bestaat alleen nog uit het maken van verwijten over en weer. Uiteindelijk leidt dit ertoe dat beide partners zich eenzaam voelen in de relatie.

De negatieve spiraal

Leven met een ADHD partner vraagt een groot incasseringsvermogen. Er zijn partners die niet naar je lijken te luisteren, die rustig doorgaan met wat zij op dat moment aan het doen zijn, zonder zelfs oogcontact te maken. Ook kan het gebeuren dat de duidelijke afspraken die je met je partner gemaakt hebt, niet nagekomen worden. Je voelt je niet serieus genomen.

Als niet-ADHD partner ben je snel geneigd om alles dan maar zelf te doen om de zaak draaiende te houden. Je partner heeft het waarschijnlijk niet eens in de gaten. Je verlegt je grenzen en gaat daarmee steeds verder van jezelf af staan. Je zelfvertrouwen brokkelt bij ieder conflict een stukje verder af en je komt in een negatieve spiraal terecht. Na een poosje herken je jezelf niet meer. Je wil weer die vrolijke en gezellige persoon zijn die je altijd was, maar weet niet meer hoe.

Achter elk verwijt zit een verlangen

De emotionele verbinding met je partner herstellen is niet altijd gemakkelijk. Daarvoor moet veel uitgesproken worden. De negatieve spiraal kan doorbroken worden door het verlangen achter elk verwijt te herkennen en te benoemen.

Een voorbeeld hiervan is een partner die ’s avonds nooit aan zijn partner vraagt hoe haar dag was, en lange monologen houdt over het verloop van zijn dag. Het verwijt kan zijn: ‘Het interesseert je geen bal wat ik de hele dag uitvoer!’. Het verlangen dat hierachter zit is: ik wil door jou gezien worden.

Wanneer je je uit in verwijten, zal de partner zich steeds verder terugtrekken. Wanneer je het verlangen benoemt, dwing je de partner daar ‘iets’ mee te doen.

Verder is het belangrijk om dingen niet persoonlijk te maken. Het is geen onwil wanneer de ander zijn afspraken niet nakomt, het is onkunde. Het zegt dus niets over jou, wel over de ander. Laat je niet tot een verhitte discussie verleiden en blijf dicht bij jezelf. Maak hem rustig duidelijk dat jullie samen verantwoordelijk zijn voor het reilen en zeilen in huis en dat je verwacht dat hij zijn deel doet. Stel je grenzen.

Tenslotte…

Bedenk eens wat je ooit zo leuk vond aan je ADHD-partner, waar werd je verliefd op? Kun je die eigenschappen visualiseren en het gevoel terughalen?

Er zijn veel boeken geschreven over (ADHD-)relaties. Enkele goede boeken zijn:

  • Houd me vast – Sue Johnson
  • Samenleven met ADHD – Ans Ettema-Essler en Annemiek Nieborg-van den Ban
  • ADHD-relaties – Melissa Orlov
  • Waar wacht je nog op? – Theo Schoenaker

Alle boeken hebben hun eigen kwaliteiten. Je hoeft ze niet letterlijk te nemen, maar al pik je uit elk boek maar een of twee dingen op die voor jou werken, dan heb je al een heleboel gewonnen.

Hartelijke groet, Barbara